دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

نگاهی به زندگی شمس المعالی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) »
این نوشته، بخش نخست از مقالهٔ "زندگینامه و منشآت میرزا اسحاق شمس‌المعالی نی‌ریزی" به قلم دکتر مختار کمیلی است. بخش‌های دیگر را که به متن و شرح منشآت (= نوشتجات منشیانه، مجموعهٔ نامه‌ها) شمس‌المعالی اختصاص دارد در بخش منشآت بیابید. دیباچه یکی از شاعران و نویسندگان نی‌ریز در دورهٔ قاجاری، میرزا اسحاق شمس‌المعالی نی‌ریزی است که دربارهٔ زندگی و آثارش مقالات اندکی نوشته شده است. زنده‌یاد مرحوم سازگار در تذکرهٔ خود که نخستین یادنامهٔ فرزانگان نی‌ریزش توان خواند، کوتاه و مختصر از خورشید آسمان بزرگی‌ها...

در نعت حضرت رسول (ص) (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
 محمد، باعث ایجاد عالم                     چراغ محفل اولاد آدم طفیل هستى او جمله اشیا                ز نورش، عالم ایجاد برپا کلید گنج رحمت، عقل اول                به صورت مجمل و معنى مفصل جهان را علت غائى ایجاد                    زرایش کشور توحید آباد همه ذرات، از مه تا به ماهى            به صدق قول او دارد گواهى نبودى...

شرح حال ساکت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
     نام وى محمدابراهیم، فرزند محمد شریف ،متخلص به ساکت، از دانشمندان، شاعران و خوش‌‌نویسان فارس در سده13-14 ه .ق. بود. او را «میرزا ابراهیم» نیز خوانده‌‌اند . ساکت خود در مقدمه دبستان‌‌الفرصه از خویشتن با عنوان «محمدابراهیم بن محمد الشریف» و نیز در پایان مقدمه ،«حاج میرزاابراهیم » یاد کرده است . همچنان که او خود گفته است، اصلاً شیرازى بود و در نیریز ولادت یافت .     با توجه به گفته مؤلّف تذکره شعاعیه - تألیف در...

شرح احوال و زندگانى سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
     سید قطب ‏الدین در نیریز ولادت یافت. تاریخ تولد او به طور دقیق دانسته نیست، امّا با توجه به مطالبى که در برخى از آثارش آمده است، ولادت او را در آغاز سده دوازدهم، یعنى در 1100 ه . ق. حدس زده‏اند. او در مقدمه ترجمه غزل عطار و مقدمه قصیده عشقیه، در سبب ترجمه غزل عطّار و سرودن قصیده عشقیه گفته است: «لقد سمعت فى ریعان الشباب منذ قرن غزلاً من منظومات العارف الرّبانى و العالم...

شرح احوال و زندگانی جمال الدین محمود نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » جمال الدین محمود نیریزی(محمود بن محمد بن محمود) »
      جمال الدین محمود بن محمد بن محمود نیریزى، دانشمند و فیلسوف نامدار فارس در سده 9 - 10 ق. / 15 - 16 م. بود.      در تذکره‏ ها و کتب تراجم، بیشتر با نسبت «شیرازى» از او یاد شده  و مؤلّف هفت اقلیم، نام او را ذیل شیراز آورده است.  امّا جمال الدین محمود، خود در مقدّمه آثارش، نسبت نیریزى را در ادامه نامش ذکر کرده است.  علاوه بر آن، بیشتر منابع کتاب شناسى نیز نسبت نیریزى...

شرح احوال و زندگانی شمس المعالی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) »
      اطلاعات موجود در باره وى را مى‏ توان به دو دسته تقسیم کرد:      1 - نخست آثار به جا مانده از خود او که عبارتند از: تذکره مدایح مؤیدیه که در برخى منابع به اشتباه مدایح معتمدیه نامیده شده است ؛ دیگر از آثار او، رساله استخراج سهام و تعیین طلوع فجر و مسایل نجومى و انشاء و مراسلات است. همچنین اثر دیگرى با عنوانِ شیرازیه به او نسبت داده ‏اند که در بخش آثار به معرفىِ...

شرح حال شعله نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » شرح احوال و زندگانی شعله نیریزی »
     على‌‌رغم اینکه شعله نیریزى در سده 13 و ا وایل سده 14 ه . ق. مى‌‌زیسته،  اما دانسته‌‌هاى ما درباره زندگانى وى اندک و مبتنى است بر گزارشها و اطلاعاتى که برخى از تذکره نویسان فارس به دست داده‌‌اند.      محمدحسین شعاع الملک شیرازى در تذکره شعاعیه ؛ شیخ محمد مفید شیرازى متخلص به داور در تذکره مرآت الفصاحه  و احمد دیوان بیگى شیرازى در حدیقه‌‌الشعرا  به شرح احوال وى پرداخته و اشعارى نیز از او نقل کرده‌‌اند....

رساله استخراج سهام و استخراج کسوف ... (اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
رساله استخراج سهام و استخراج کسوف و تعدیلات و تعیین ساعات طلوع فجر و نصف النهار و سایر اعمال نجومى و اسطرلاب: این رساله که خود گواهِ تبحر میرزا اسحاق شمس المعالى در علمِ نجوم است، شامل ده فصل یا بخش است: (1) طریقه استخراج سهام: سهم العباد، سهم الغیب، سهم الحوادث از قول ابوالحسن بیهقى (متوفى 565 ه . ق.) در کتاب جامع‏الاحکام از استادش عثمان جادوکار، و سهم الاسعاد و سهم القتال و سهم الامطار.     (2)...

شرح احوال سید علی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید علی نیریزی(فرزند سیدنعیم بزرگ) »
سید علی فرزند سیدنعیم شیخ الاسلام بزرگ، عالم و خوشنویس توانا که در سده سیزده هجری قمری در نی‌ریز می‌زیسته است. همچنان که اشاره شد، خاندان او در شمار عالمان و بزرگان و ادیبان آن دیار بودند. سید علی به احتمال در اواسط نیمه اوّل سده سیزده در نی‌ریز ولادت یافت و در همانجا بالید و تحصیلات خود را به انجام رساند. با توجه به تاریخ آثار به جا مانده از او، به احتمال در اواخر سده سیزده هجری قمری وفات یافته است. از...

دیوان شعر (اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
  هر چند به گفته میرزا محمد على بهار، وى در علم اصول حدود دوازده هزار بیت سروده بوده  و آقا بزرگ طهرانى نیز در الذریعه الى تصانیف الشیعه، دیوان شعرى به او نسبت داده ، امّا اکنون فقط اشعارى پراکنده از او در دست است که بیشتر در قالب قصیده و در مدح و ستایش مؤیّدالدوله طهماسب میرزا، حاکم فارس و منوچهرخان گرجى، حاکم اصفهان و ... است. در اینجا قصایدى را که در مدح طهماسب میرزا...